هنگامی که کودکان متولد می شوند، بیشتر دندان های آنها زیر لثه هایشان است. اولین دندان معمولاً در شش ماهگی خود را نشان می دهد، اما سن دقیق رویش دندان های شیری کودکان متفاوت است. در کودکان، دو دندان اول که ظاهر می شوند در قسمت میانی پایین و چهار دندان بعدی در قسمت میانی بالایی قرار دارند.
اکثر کودکان تا سن ۳ سالگی ۲۰ دندان شیری کامل دارند. برخی از کودکان همزمان با همسالان خود دندان درنمی آورند. این می تواند توسط عوامل متعددی ایجاد شود، که در این مقاله بررسی خواهیم کرد.
عوامل مؤثر بر رویش دندان شیری
دندان های شیری مجموعه ای از ۲۰ قطعه دندانی هستند که در سال های اول زندگی کودک ظاهر می شوند. افتادن آن ها بخشی از رشد طبیعی کودک است و معمولا بین ۶ تا ۱۲ سالگی رخ می دهد.
دندان های شیری که حدود ۶ ماه پس از تولد در دهان ظاهر میشوند، دندان هایی هستند که در ۳-۲.۵ سالگی کامل می شوند.
اهمیت دندان های شیری کودکان هر روز در جامعه ما بهتر درک می شود. این دندانهای شیری تغذیه و گفتار کودک را تامین میکنند و همچنین صفحه راهنمای دندانهای دائمی را تشکیل میدهند که از زیر بیرون میآیند و دائمی هستند. به طور خلاصه، اگر بخواهیم بعداً به دلیل کمبود فضا با دندان های کج و نهفته مواجه نشویم، دندان های شیری در نقطه کلیدی قرار دارند.
در دوره دندانی مختلط نباید از احتمال پوسیدگی دندانهای دائمی جدید غافل شد، زیرا دندانهای شیری و دندانهای دائمی در مجاورت یکدیگر قرار میگیرند.
دندان ها از نظر اعتماد به نفس در کودکان مانند بزرگسالان بسیار مهم است که با توجه به اینکه در دوران رشد و تکامل است، نباید از آن غافل شد. همچنین تاثیر مکیدن انگشت بر روی دندان کودکان نیز قابل بحث است و بسیاری از دندانپزشکان تاکید می کنند که این کار تاثیر نامطلوبی در رشد دندان های کودک داشته و باعث کج شدن دندان ها میشود..
دلایل دیر دندان در آوردن کودکان
در برخی موارد، دیر درآمدن دندان ها یک ویژگی خانوادگی است و می تواند از هر دو والدین به ارث برسد. اگر شما یا والدین دیگر کودکان اولین دندان مان دیرتر از حد متوسط رویش پیدا کرد، احتمالاً کودکتان نیز دیرتر رویش میکند. اگر دندانهای شما دیر روییده است و هیچ مشکل پزشکی یا رشدی مرتبط دیگری وجود ندارد، نیازی به نگرانی در مورد کودکتان نیست.
در موارد دیگر، تاخیر در رویش دندان می تواند نشانه ای از مشکلات سلامتی باشد. به عنوان مثال، نوزادان نارس نیز ممکن است دندانهای شان دیر بیرون بیایند و همچنین ممکن است نقص مینای دندان داشته باشند.
دیر درآمدن دندان ها همچنین می تواند نشانه ای از سوء تغذیه و کمبود ویتامین ها یا مواد معدنی به خصوص کلسیم و ویتامین D باشد. همچنین ممکن است با کم کاری تیروئید مرتبط باشد. زیرا کم کاری تیروئید؛ ممکن است علائم دیگری مانند ضعف، خستگی، سردرد و سفتی مفاصل را ایجاد کند. کودک ممکن است در راه رفتن و صحبت کردن تاخیر داشته باشد یا اضافه وزن داشته باشد.
در اینجا دلایل اصلی عدم رویش دندان های کودک شما در بازه زمانی استاندارد آمده است:
عوامل ارثی
اگر سابقه دندان درآوردن دیرهنگام در خانواده وجود داشته باشد، جای تعجب نیست که فرزند شما از این روش پیروی کند. شما و همسرتان ممکن است مسئول تاخیر در رویش اولین دندان فرزندتان باشید. از والدین یا خویشاوندان خود بپرسید که آیا آنها نیز چنین مشکلی دارند. اگر پاسخ مثبت است، احتمالا یکی از دلایل این وضعیت است.
برخی از ناهنجاریهای ژنتیکی نادر، مانند amelogenesis imperfecta و odontodysplasia ناحیهای ، میتوانند باعث تاخیر در رویش و بدشکلی دندانها شوند
اختلالات ژنتیکی مختلف مانند سندرم داون، دیسوستوز کلیدوکرانیال و سندرم آپرت نیز می توانند باعث تاخیر در دندان درآوردن کودکان شوند.
سوء تغذیه
اگر کودک شما به اندازه کافی شیر مادر دریافت نکند یا شیر خشک برای تامین تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک شما مناسب نباشد، باعث تاخیر در رویش دندان می شود.
شیر مادر حاوی کلسیم است و کودک شما برای رشد و نمو دندان ها و استخوان هایش به آن نیاز دارد. شیوه تغذیه نوزاد؛ معمولا حاوی مواد مغذی مانند کلسیم، فسفر و ویتامین های A، C و D است. اینها به رشد، ایمنی و رشد کلی کودک شما کمک می کنند.
کلسیم برای دندان های قوی و سالم بسیار مهم است. با این حال، اگر غذای کودکی که استفاده می کنید حاوی تمام این مواد مغذی نباشد یا اگر کودک شما به اندازه کافی مصرف نکند، می تواند باعث تاخیر در دندان در نوزادان شود.
کم کاری تیروئید و دندان درآوردن
کم کاری تیروئید شرایطی است که در آن غدد تیروئید هورمون تیروئید کافی برای عملکرد طبیعی بدن تولید نمی کند. اغلب بر ضربان قلب، متابولیسم و دمای بدن تاثیر می گذارد. اگر تیروئید کودک شما کم کار باشد، احتمالاً او در رسیدن به چند نقطه عطف مانند راه رفتن، دندان درآوردن یا حتی صحبت کردن تاخیر دارد.
عوارض دیر درآمدن دندان ها
دندان های شیری برای اینکه کودک شما غذای خود را به درستی وجود ضروری است. نجویدن غذای جامد در نتیجه تاخیر در رویش دندان است. اگر دندان های شیری دیر رویش کنند ممکن است دندان های دائمی کج رشد کنند.
گاهی اوقات دندان های دائمی همراه با تاخیر در دندان های شیری ظاهر می شوند و در نتیجه دو ردیف دندان به وجود می آیند.
چه مراحلی را برای در آوردن دندان کودکان باید انجام دهیم؟
- اولین علامت قابل توجه در نحوه تشخیص دندان شیری کودکان افزایش ترشح بزاق است. این مسئله می تواند باعث قرمزی اطراف دهان و چانه کودک شود. در چنین مواقعی باید صورت نوزاد را با یک پارچه استریل و نرم پاک کرد و از کرم مرطوب کننده با مواد طبیعی استفاده کرد.
- دندان های کودک را می توان به آرامی با پارچه گازی که دور انگشت اشاره پیچیده شده ماساژ داد. همچنین می توان کمپرس را با یک تکه یخ روی دندان ها اعمال کرد تا در یک پارچه پنیر تمیز قرار گیرد. بنابراین، خارش کام نوزاد را می توان کاهش داد و روند دندان درآوردن را راحت تر کرد.
- باید به کودک دستگاه دندان درآوری داد که حاوی مواد پلاستیکی و رنگی نباشد. علاوه بر این، سبزیجات سفت مانند هویج می توانند خارش دندان کودک را تسکین دهند.
- افزایش بزاق نوزاد نیز نشانه کم آبی بدن است. برای جبران مایعات از دست رفته، کودک باید دفعات بیشتری از شیر مادر تغذیه شود.
- دندان درآوردن نوزادان ممکن است موقعیت هایی مانند خاراندن گونه های خود و کشیدن گوش های خود را تجربه کنند. دلیل این امر این است که درد تجربه شده در لثه بر گوش و گونه ها تاثیر می گذارد. برای جلوگیری از این مشکل باید گونه ها و گوش های نوزاد را با دست به آرامی ماساژ داد.
- اگر با وجود این همه کاربرد نمیتوان درد نوزاد را کاهش داد، باید با پزشک متخصص مشورت کرد. با توصیه پزشک می توان از ژل های دندانپزشکی، شربت های مسکن یا شیاف استفاده کرد.
علت زود دندان درآوردن نوزاد
زود دندان درآوردن در بعضی کودکان امکان پذیر می باشد جای هیچ نگرانی نیست از عوامل که می توان اشاره کرد هنگامی است مادر درحال شیر دادن به نوزاد می باشد ممکن است به صورت ناخواسته کودک سینه های مادر را گاز بگیرد، یک دیگر از علت های زود دندان درآوردن کودکان فرایند پوسیدگی و دیگر اختلالت دندانی جلوتر از زمان معمول می باشد. اما با مراجعه به متخصص دندان پزشکی کودکان با انجام فلوراید تراپی کودکان می توان جلوگیری کرد از پوسیدگی زودرس دندان های شیری کودکان .
علت زود دندان درآوردن نوزاد میتواند متنوع باشد و عوامل زیر میتوانند نقش داشته باشند:
عوامل ژنتیکی: ژنتیک نقش مهمی در زودتر درآمدن دندانها در نوزادان دارد. بعضی از نوزادان به دنبال الگوی خانوادگی خود، دندانهایشان را زودتر درمیآورند.
عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند تغذیه، رژیم غذایی مادر در دوران بارداری، ترشح هورمونها، تماس با فلورید و مواد معدنی و همچنین تعامل با میکروبها میتوانند روی زودتر درآمدن دندانها تأثیر بگذارند.
مشکلات پزشکی: برخی از مشکلات پزشکی مانند هیپرتیروئیدیسم (افزایش فعالیت تیروئید)، سندرم داون و برخی از بیماریهای متابولیک میتوانند باعث زودتر درآمدن دندانها در نوزادان شوند.
به طورکلی بهتر است در هنگام دندان درآوردن کودک دلبند خود به یک متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه نمایید. خانم دکتر الهام توکلیان شما را در تمام مراحل دندان درآوردن کودکتان همراهی خواهند کرد.