هنگامی که دندان شیری یا دندان بچگانه از جذور خود جدا می‌شود و از دهان کودک خارج می‌شود، به این فرآیند “افتادن دندان شیری”  می‌گویند. این فرآیند قسمتی از رشد و توسعه طبیعی دندان‌هاست و به جای خود، دندان دائمی جدید برای جایگزینی آن رشد می‌کند. قبلا بسیاری از افراد تصور می کردند که چون دندان های شیری موقت هستند نیاز به رسیدگی ندارند. اما این یک فکر اشتباه می باشد. زیرا اینگونه از دندان ها از اهمیت بالایی برخوردار هستند و نقش بسیار زیادی در رویش درست دندان های دائمی دارند.
همچنین ترتیب افتادن دندان شیری نیز اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. زیرا از این طریق می توان به راحتی دندان های شیری کودکان را تشخیص داد. یکی از موثرترین اقدامات برای رسیدگی به دندان شیری کودکان مراجعه به متخصص دندانپزشکی کودکان است.

زمان و ترتیب افتادن دندان شیری

بهتر است بدانید که زمان افتادن دندان شیری یک زمان کلی می باشد و نمی توان گفت که همه افراد دندان هایشان در یک زمان خاص می افتد. اما به صورت کلی معمولا افتادن دندان های شیری در ۶ و ۷ سالگی اتفاق می افتد ولی ترتیب کلی آن به صورت زیر می باشند.

معمولا ترتیب دندان درآوردن دندانهای پیش میانی که از ۷ ماهگی شروع به رویش می کنند اولین دندان های می باشند که در ۶ سالگی شروع به افتادن می کنند.

اما دندان های پیش جانبی معمولا در ۱۰ ماهگی شروع به رشد می کنند و در ۸ سالگی می افتند.
اما زمان افتادن دندان های نیش معمولا ۱۲ سالگی می باشد.
همچنین زمان افتادن دندان های آسیاب در ۹ سالگی است.

جدول افتادن دندان شیری

در جدول زیر نشان می‌دهد که زمان معمولی افتادن دندان‌های شیری به صورت تقریبی چگونه است. برای هر کودک، زمان افتادن دندان‌های شیری ممکن است متفاوت باشد.

لطفا توجه داشته باشید که ممکن است در برخی کودکان دندان‌های شیری با توجه به عوامل مختلفی مانند ژنتیک،
تغذیه و مراقبت با تاخیری یا زودتری افتاده یا رشد کنند.
اگر شما نگرانی خاصی درباره افتادن دندان‌های شیری کودک خود دارید، توصیه می‌شود با متخصص دندانپزشکی کودکان مشورت کنید. او می‌تواند شما را بهتر راهنمایی کند و در صورت نیاز، اقدامات لازم را انجام دهد.

علت دیر افتادن دندان شیری

سن طبیعی که دندان های شیری کودکان می افتد ۶تا۱۲سال می باشد. ولی اگر دندان های شیری کودکان دیرتر از این زمان بی افتند ممکن است باعث نگرانی والدین شود. این نگرانی بی دلیل نیست زیرا در صورتی که دندان های شیری کودک دیرتر شروع به افتادن بکند باعث می شود که دندان های دائمی به هم ریخته رشد کنند و نیاز ارتودنسی دندان کودکان داشته باشند. دیر افتادن دندانهای شیری علت های مختلفی دارند که ما در این جا برخی از آن ها را بیان کرده ایم.

• تغذیه نامناسب
• کمبود ویتامین
• رشد ناکافی استخوان فک
• کج بودن مسیر رویش دندان ها
• اختلال و به هم ریختگی دندان ها
• وجود برخی از بیماری ها
• جوش خوردن دندان ها با استخوان فک
• به هم ریختگی هورمون ها
• نبودن دندان دائمی به خاطر نقص های مادرزادی
• رشد نکردن ریشه دندان ها
• نبودن فضای کافی برای رشد دندان ها
• درشت بودن دندان ها

علت افتادن دندان شیری در ۵ سالگی چیست؟

افتادن دندان شیری در سن ۵ سالگی ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که عبارتند از:

رشد دندان‌های دائمی:

در بعضی از موارد، دندان‌های دائمی در زیر دندان‌های شیری شروع به رشد می‌کنند و فشاری روی دندان‌های شیری ایجاد می‌کنند که باعث افتادن آن‌ها می‌شود.

بیماری‌های دندانی:

بیماری‌های دندانی مانند لثه‌بیماری و تسوک (پوسیدگی دندان) می‌توانند باعث ضعف دندان‌های شیری شوند و به همین دلیل دندان شیری افتاده و جای خود را به دندان دائمی می‌دهد.

ضربه:

ضربه به دندان‌های شیری می‌تواند باعث شکستگی و افتادن آن‌ها شود.

عدم مراقبت دندانی:

عدم مراقبت مناسب از دندان‌های شیری می‌تواند باعث پوسیدگی و ضعف آن‌ها شود و به همین دلیل می‌تواند باعث افتادن دندان‌های شیری شود.

در هر صورتی که دندان شیری کودک شما در سن ۵ سالگی با فتد ، بهتر است به متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید تا دلایل افتادن آن را بررسی کند و راهکار درمانی مناسب را برای کودک شما تعیین کند.

خطرات و نکات مهم در افتادن دندان شیری

افتادن دندان شیری در ۵ سالگی ممکن است به مشکلاتی منجر شود که در ادامه به آن می پردازیم.

مشکلات گفتاری:

از دندان‌های شیری برای تلفظ بعضی از صداها استفاده می‌شود، بنابراین افتادن دندان شیری می‌تواند باعث مشکلات گفتاری در کودک شود.

عدم رشد صحیح دندان‌های دائمی:

افتادن دندان شیری زودهنگام می‌تواند باعث عدم رشد صحیح دندان‌های دائمی شود که ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی را افزایش دهد.

مشکلات گوارشی در هنگام غذا خوردن:

افتادن دندان شیری می‌تواند باعث مشکلات در خوردن و گاهی اوقات خفگی در کودک شود. خوردن غذا و امکان درست نجویدن به وسیله دندان ها این مشکل را برای کودکان به وجود می آورد.

کاهش اعتماد به نفس:

افتادن دندان شیری ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس کودک شود که ممکن است باعث مشکلاتی در زمینه‌هایی مانند تحصیلات و رفتار شود.

بنابراین، بهتر است در صورت افتادن دندان شیری در سن ۵ سالگی، به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه کرده تا راهکار درمانی مناسب را برای کودک شما تعیین کند.

معایب رویش دندان دائمی پشت دندان شیری

یکی از مواردی که باعث می شود رشد دندان های دائمی پشت دندان های شیری باعث نگرانی شود. این است که دندان های دائمی در ابتدای رویش خود ساختار مستحکمی ندارند به همین خاطر اگر مانعی برسر راه رویش آنها وجود داشته باشد ممکن است باعث تغییر شکل آن ها شود. به همین خاطر بسیاری از افراد علت کج شدن دندان های دائمی را دیر افتادن دندان های شیری می دانند. برای جلوگیری از این مشکل می توانید شروع به کشیدن دندان های شیری بکنید که دیرتر از زمان طبیعی خود شروع به افتادن می کنند. برای اینکار ابتدا بهتر است به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه کنید دکتر الهام توکلیان متخصص دندانپزشکی کودکان می تواند شما را در امر ناهنجاری های دهان دندان مخصوص کودکان همیاری کند . تنها کافیست فرم در یافت نوبت را پرکنید.

مراقبت های بعد از افتادن دندان شیری

افتادن دندان های شیری نیز مانند کشیدن دندان های دائمی نیاز به مراقبت دارند که رعایت نکات زیر در این زمان ضروری است.

• قرار دادن گاز استریل به جای دندان خارج شده به مدت حداقل ۲ ساعت و فشار دادن آن.
• قرقره کردن آب نمک در دهان برای جلوگیری از عفونت
• مصرف نکردن هیچ گونه مواد غذایی و نوشیدنی حداقل تا چهار ساعت. زیرا در این زمان لخته های خون برای ایجاد انعقاد خون شما تشکیل میشوند و مصرف این موارد از ایجاد لخته های خون جلوگیری می‌کنند.
• همچنین بهتر است بدانید که کودک شب قبل از کشیدن دندان باید غذا های خنک و مایعات مصرف کند.
• اجازه ندهید کودک آب دهان خود را خارج کند زیرا باید تمام آن را قورت دهد.
• بعد از خارج کردن دندان هنگام مسواک زدن تا زمانی که لثه زخم می باشد باید محل دندان کشیده شده را رد کنید.

چگونه بفهمیم دندان شیری است یا دائمی

تشخیص دندان شیری از اصل به هیچ عنوان کار سختی نیست و می توان با آشنایی با چند نکته به راحتی آن ها را تشخیص دهید.

رنگ:

اولین موردی که می توانید برای تشخیص دندان دائمی از شیری از آن استفاده کنید رنگ می باشد. زیرا معمولا دندان های شیری رنگ روشن تری نسبت به دندانهای اصلی دارند.

لبه دندان ها:

یکی دیگر از مهم ترین مواردی که می توان در نحوه  تشخیص دندان شیری ازدائمی  از آن استفاده کنید توجه به لبه های دندان می باشد. معمولا لبه های دندان های شیری صاف می باشد و این در حالی است که دندان های اصلی دارای لبه های تیزی با برآمدگی های کوچکی هستند که به آن ها ماملون می گویند این زبری و برآمدگی به دندان های اصلی کمک می کنند که از لثه کودک خارج شوند.

تعداد دندان ها:

بهتر است بدانید که هر کودک تنها ۲۰دندان شیری دارد. که شامل چهار دندان جلویی، چهار دندان وسطی، چهار دندان آسیاب اول، چهار دندان آسیاب دوم چهار دندان نیش می باشند. اما بهتر است بدانید که دندان های اصلی شامل ۳۲عدد می باشند که شامل چهار دندان عقل، چهار دندان آسیاب اول، چهار دندان آسیاب دوم، چهار دندان وسطی، چهار دندان جلویی، چهار دندان کناری، چهار دندان آسیاب کوچک اول و چهار دندان آسیاب کوچک دوم می باشند.

آیا عصب کشی دندان کودکان کار درستی است؟

بله، عصب کشی دندان کودکان در برخی موارد کار درستی است. دندان های شیری نیز مانند دندان های دائمی دارای بافت نرم و عصبی هستند که در صورت پوسیدگی یا آسیب می توانند دچار عفونت شوند. در این صورت، عصب کشی دندان شیری برای جلوگیری از گسترش عفونت و آسیب به دندان های دائمی ضروری است.

بهتر است بدانید تنها در صورتی عصب کشی دندان کودکان درست می باشد که دندان شیری نباشد و دندان اصلی دچار پوسیدگی شده باشد و شما قصد ترمیم آن را داشته باشید. زیرا معمولا عصب کشی به گونه‌ای می باشد که بیشتر مینای دندان را می سوزاند به همین خاطر حتما دندانی که عصب کشی می شود باید بعد از عصب کشی ترمیم شود و روی آن روکش آلومینیومی قرار بگیرد تا برای سالیان دراز بتواند برای شما کار کند. به همین خاطر در صورتی که دندان کودک شما دچار پوسیدگی نشده است به هیچ‌وجه عصب کشی نکنید.